Ik ben business mediator. Arbeidsgeschillen, familiebedrijvenkwesties, aandeelhouders- en bestuursconflicten, samenwerkingsproblemen en ruzies tussen bedrijven komen bij mij over tafel. Maar mediation is niet alleen een manier om conflicten op te lossen; het is een bepaalde manier van omgaan met zaken. En mediationvaardigheden zouden een vast onderdeel moeten zijn van het competentiepakket van ondernemers, bestuurders, directies en managers.
Bij mediation als wijze van geschilbeslechting legt de mediator het probleem bij de ‘eigenaren’ en stimuleert hij/zij het wederzijdse vertrouwen dat ze zelf een oplossing zullen vinden. Zodat ze het niet aan anderen overlaten. Je creëert als mediator een veilige omgeving, waarin men gezamenlijk zoveel mogelijk oplossingsrichtingen zoekt en waaruit door middel van open onderhandelen de meest optimale oplossing wordt gekozen. Zo ontstaat een resultaat met een groot draagvlak, dus duurzaam.
De werkelijke kunst van de mediator hierbij is zijn eigen authentieke onbevangenheid. Hij moet het willen sturen naar een zelf bedacht resultaat loslaten, maar ook de deelnemers onbevangen en onbevooroordeeld leren ‘ontmoeten’. En dat is iets waar ondernemers en bestuurders van kunnen leren.
In het bedrijven en organisaties herken ik haarfijn hoe wij allen zijn ‘getraind’ (misvormd) om snel en doeltreffend naar een oplossing te werken zodra zich een probleem of belangenconflict voordoet. De eerste oppervlakkige vraagstelling wordt doorgaans als een gegeven beschouwd en nauwelijks verder bevraagd. De wetten van de logica worden vervolgens direct op het vraagstuk losgelaten; het snelle resultaat telt immers en besluitvaardigheid is een belangrijke competentie. Toch zitten daarin juist – en dat zal je niet verbazen – ongemerkt machtsverhoudingen, impliciete besluitvorming, vooroordelen en aannames verborgen. Het ontbreken van een transparant proces ondermijnt zo het draagvlak van de uitkomst.
Daarnaast is de hoeveelheid informatie die nodig is om de juiste beslissingen te nemen tegenwoordig te groot en te complex om zelf te verzamelen, te filteren en te interpreteren. Daarvoor is de inbreng van medewerkers, klanten, leveranciers en andere ‘stakeholders’ (oude managementterm) nodig. In de communicatie met hen leidt alleen onbevangenheid van de vrager tot het vrijkomen van de werkelijk relevante informatie.
Om echt succesvol te zijn in de huidige complexe economische omgeving in deze tijd van snelle transities mogen ondernemers en bestuurders deze mediationvaardigheid niet missen. Het vraagt wel om afstand te nemen van hun vaste gedrag in probleemoplossing die ze ‘onderwezen’ hebben gekregen en hebben gecultiveerd. Volgens mij bezitten echte leiders, klein en groot, als vanzelfsprekend een bepaalde onbevangenheid en zijn ze bereid hun eigen patronen los te laten. Ze bezitten daarmee ‘a way to deal with the world’ die werkt.